Asbest, günümüzde Türkiye’de kullanılması ve satılması yasak olsa da geçmişte ısı ve kimyasal maddelere karşı çok dayanıklı olması gibi özellikleri nedeniyle başta inşaat olmak üzere gemi, otomotiv, tekstil ve diğer sanayi alanlarında çok fazla kullanılmıştır. Bu nedenle uzun yıllardır asbest içeren bina veya gemi gibi yapılar yapılmamış olsa da bu tür eski yapıların içinde bulunan asbest insan sağlığı açısından büyük bir risk oluşturur.
Bununla beraber asbest tespiti yapılmadan başlanan yıkım, söküm ve tamirat gibi işlerde, çalışanlar üzerinde doğrudan asbest maruziyeti oluşmaktadır. Bu işlerde çalışanlar asbeste doğrudan maruz kalırken, havaya karışan asbest lifleri de çalışma alanının çevresinde bulunan insanlara da ulaşmaktadır.
Asbest insan vücudunda uzun yıllar kalması nedeniyle çeşitli kanser türleri ve diğer başka asbest hastalıkları oluşabilir.
Asbest Hakkında Mevzuat
Fabrika, bina, işyeri gibi her türlü yapıda ve gemilerde yürütülecek olan bakım-onarım veya yıkım-söküm faaliyetleri öncesinde asbest tespiti yapılması zorunludur. Binaların Yıkılması Hakkında Yönetmelik yıkılacak her bina için asbest envanter raporu hazırlanmasını zorunlu tutar..
MADDE 16 – (1) Yıkıma başlanılmadan önce asbestli imalatın var olup olmadığı, varsa asbest içeren imalatlar için asbestin türünü, miktarını ve yerini belirlemeye yönelik envanter çalışması yapılması zorunludur.
Asbest tespit edilen yerlerde gerekli sağlık ve güvenlik önlemleri alınarak asbestin ortamdan uzaklaştırılması yasal olarak zorunludur.
Asbest tespit edilen binalarda Asbestle Çalışmalarda Sağlık ve Güvenlik Önlemleri Hakkında Yönetmelik kapsamında eğitimini almış asbest söküm uzmanı yönetiminde asbest söküm çalışanı tarafından asbestin sökülmesi gerekir.
Asbest sökümü gerçekleştikten sonra bakım-onarım veya yıkım faaliyetlerine başlanabilir.
Asbest Söküm Uzmanı Nasıl Olunur?
Asbest söküm uzmanı olmak için İSGÜM tarafından düzenlenen Asbest Söküm Uzmanlığı Eğitimi’ne katılmak ve eğitim sonunda düzenlenen sınavdan 100 puan üzerinden en az 70 puan almak gereklidir.
Asbest Söküm Uzmanlığı Eğitimi’ne katılmak için iş güvenliği uzmanı belgesi sahibi olmak gereklidir.
ASBEST SÖKÜMÜ İLE İLGİLİ EĞİTİM PROGRAMLARINA İLİŞKİN TEBLİĞ
MADDE 3 – (1) Asbest söküm uzmanlığı eğitimine katılmak için iş güvenliği uzmanlığı belgesine sahip olunması zorunludur.
Asbest söküm uzmanlığı eğitimi 5 gün süren toplamda 30 saatlik bir eğitimdir. Eğitim sonrasında yapılan sınavda başarılı olanlara Asbest Söküm Uzmanlığı Belgesi verilir.
Asbest söküm uzmanı, her 5 yılın bitiminde İSGÜM tarafından düzenlenecek 1 günlük yenileme eğitimine katılır ve belgesi vize edilir.
Asbest Söküm Çalışanı Kimdir?
Asbest olduğu tespit edilen alanlarda çalışacak kişilerin asbest söküm çalışanı belgesine sahip olması gereklidir. Asbest söküm çalışanı olmak için kamu kurumları veya MEB tarafından yetkilendirilmiş kuruluşlar tarafından verilen 6 saatlik eğitime katılmak yeterlidir.
Eğitime katılan adaylara eğitim sonrasında asbest söküm çalışanı belgesi verilir.
Asbest Sökümü Nasıl Yapılır?
Asbest bulunduğu belirlenen alanlarda asbestin sökülerek uzaklaştırılması, Asbestle Çalışmalarda Sağlık ve Güvenlik Önlemleri Hakkında Yönetmelik kapsamında yapılmalıdır. Asbest söküm uzmanı, söküm ve uzaklaştırma planı yaparak asbest söküm işini yürütür. Yani asbest sökümü, asbest söküm uzmanı gözetiminde ve sorumluluğu altında gerçekleşir.
Asbest söküm çalışmalarında ilk aşama asbest tespit edilen yerde keşif yapılmasıdır. Asbest söküm uzmanı tarafından yapılan bu keşif sonrasında alınacak sağlık ve güvenlik önlemleri belirlenir. Çalışmada yer alacak asbest söküm çalışanı sayısı ve görevleri belirlenir.
İkinci aşama ise oluşacak asbestli atık miktarını hesaplayıp lisanslı bertaraf tesisi ile anlaşma yapmaktır. Bu anlaşma sonrasında hesaplanan asbestli atık miktarına göre ihtiyaç duyulan lisanslı atık taşıma aracı sayısı belirlenir.
Asbestin bulunduğu yere göre yapılacak söküm tekniğini ve kullanılacak ekipmanları tespit etmek amacıyla risk analizi hazırlanır. Söküm planı hazırlandıktan sonra söküme başlamadan önce asbest sökümü yapılacağı İŞKUR’a bildirilir.
Çalışma bittikten sonra asbest söküm uzmanı tarafından asbest söküm raporu hazırlanır. Raporun içerisinde çalışma alanına ait bilgiler, söküm için alınan önlemler, söküm sırasında ve sonrasında çekilen fotoğraflar, yetkili laboratuvar tarafından verilen analiz sonuçları ve atıkların bertaraf tesisine kabul edildiğini gösteren kayıtlar yer almalıdır.
Asbest Sökümü Sırasında Dikkat Edilmesi Gerekenler
Asbest sökümü sırasında her aşamada öncelik iş güvenliği ve insan sağlığı olmalıdır. Dolayısıyla söküm işinin her adımında gerekli sağlık ve güvenlik önlemleri alınır. Sökümün yapılacağı alana asbest söküm çalışanları haricinde kimsenin girmemesi için gerekli düzenlemeler yapılmalıdır.
Asbest söküm uzmanı ve asbest söküm çalışanları tulum, maske, iş eldiveni gibi kişisel koruyucu donanımlar kullanmalıdır.
Söküm esnasında asbestli malzemeyi asbest liflerinin havaya yayılmasını önlemek amacıyla en az hasarla parçalamadan yerinden almak çok önemlidir. Sökülen asbestli malzemeler yırtılmayacak şekilde sağlam olarak paketlenerek asbest etiketi ile etiketlenir.
Asbest sökümü esnasında asbest ölçümünde yetkili laboratuvar personelleri tarafından asbest söküm çalışanlarının üstüne bağlanan ölçüm cihazları ile asbest maruziyeti ölçümleri yapılır.
Tüm asbestli malzemelerin sökümü bittiğinde yine yetkili laboratuvar personelleri tarafından ortamda asbest ölçümü yapılır. Ölçüm sonucunda havada asbest tespit edilmemiş ise karantina kaldırılır. Hepa filtreli sanayi tipi elektrikli süpürge ile yerler süpürülür.
Bu içerik İsgnedir.com yazarı tarafından oluşturulmuştur. İsgnedir.com`un belirtmiş olduğu “İçerik Kullanım İzinleri”ne bağlı kalmak kaydıyla kullanabilirsiniz.