İş ekipmanlarının sağlıklı bir şekilde çalışması için periyodik bakım ve periyodik temizlik büyük öneme sahiptir. Yıllarca çalışmak üzere tasarlanan ve testleri geçtikten sonra piyasaya sürülen iş ekipmanları nasıl oluyor da büyük kazalara neden olabiliyor ? Bu sorunun cevabı çoğunlukla bakım ve temizlik eksikliği.
İş ekipmanı bakımları planlı bakımlar ve plansız bakımlar olarak ikiye ayrılır.
Plansız bakımlar, acil bakımlar ve bir olay sonrası düzeltici bakımlardır.
Planlı bakımlar ise, belirli bir plan doğrultusunda amaca yönelik koruyucu bakımlardır.
İş Ekipmanına Neden Bakım Yapılmalıdır?
İş ekipmanları çoğunlukla yılda 1 defa periyodik muayene işleminden geçiyor. Ancak bazı ekipmanlar için diğer muayeneye kadar geçecek olan 1 yıllık süre içinde çok fazla şey değişebilir. Özellikle dönen parçaları olan ekipmanlarda hareketli parçaların hareket kabiliyetinin azalması veya elektrikli ekipmanlarda korozyon gibi etkiler ekipmanın doğru çalışmasını engelleyebilir.
İş ekipmanları, genellikle büyük bir sistemin içinde yer alan parçalardır. Bu sistemlerde proses güvenliğinin yeterli seviyede olması için tüm iş ekipmanlarının tasarımlarına uygun olarak doğru çalışması gereklidir.
Doğru, yeterli veya hiç çalışmaya iş ekipmanı, parçası olduğu büyük sistemin de hatalı çalışmasına neden olacaktır. Bu durum, etkili proses kontrol sistemlerinin olmadığı durumlarda büyük kazalara ve hatta çevre felaketlerine neden olabilir.
Tarihteki büyük endüstriyel kazaları incelediğimizde, kazaların başlangıcında bazı ekipmanların doğru veya yeterli çalışmaması nedeniyle bir dizi küçük kazaların meydana geldiğini görebiliriz.
Kaynak: ÇASGEM Proses Güvenliği: “Kazalardan Çıkarılan Dersler” kitabı.
Hangi Sıklıkla Bakım Yapılmalıdır
İş ekipmanı bakımları, ekipmanın özelliklerine göre farklılık gösterecektir. Bu nedenle ekipman üreticilerinin yönlendirmelerine göre bakım yapılmalıdır.
Ekipmanın kullanımında zaman etkisi göz önünde bulundurularak bir bakım periyodu belirlenebilir. Bu periyot, ekipmanın çalıştığı veya çalışmadığı sürelere göre düzenlenebilir.
Bir başka bakım periyodu yöntemi de ekipmanın çalışma süresini takip ederek yapılan bakımlardır.
Benzer şekilde mevsimsel bakımlar da başka bakım yöntemleridir.
Örnek vermek gerekirse;
- Her kullanım sonrası,
- Günlük,
- Haftalık,
- Aylık,
- 3 Aylık,
- Yıllık,
- Yaz bakımı,
- Kış bakımı,
gibi bakım periyotları uygulanabilir.
Kimler Periyodik Bakım Yapabilir
Periyodik bakım yapılmamış bir ekipman kadar ekipmanlara bakım yapmak da birçok tehlike ve risk içerir. Her yıl ekipman bakımları sırasında çok sayıda ölümlü iş kazası meydana gelmektedir.
İş ekipmanı bakımları kesinlikle iş ekipmanının özelliklerini iyi bilen ve gerekli mesleki eğitimleri almış kişiler tarafından yapılmalıdır.
Bununla beraber ekipman bakımı sırasında meydana gelebilecek elektrik çarpması, yangın gibi durumlara karşı önlem alınmalıdır. Ayrıca iş ekipmanı kapalı alanda bulunuyorsa mutlaka kapalı alanda çalışma prosedürü uygulanmalıdır.
Bu içerik İsgnedir.com yazarı tarafından oluşturulmuştur. İsgnedir.com`un belirtmiş olduğu “İçerik Kullanım İzinleri”ne bağlı kalmak kaydıyla kullanabilirsiniz.