Yangın Tüpleri Nasıl Yerleştirilir ?

Yangın söndürme cihazlarının yani sık kullanılan haliyle yangın tüplerinin doğru yerleştirilmesi, acil durumlar için son derece önemlidir. Yangın söndürme cihazlarının yerleşimi, özellikleri ve sayıları gibi ayrıntılar Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmelikte tarif edilmiştir. Ancak yönetmelikte bir çok noktada net hüküm verilmeyip yoruma ve şartlara göre düzenleme yapılması beklenmiştir.

Yangın söndürme cihazlarının sayısı

Yangın söndürme cihazlarının sayısı, binanın yangın tehlike sınıfına göre değişir. Düşük tehlike sınıfında her 500 m2’lik alan için, orta ve yüksek tehlike sınıfında ise her 250 m2’lik alan için 1 adet 6 kg’lık yangın söndürme cihazı gereklidir.

Peki toplam yapı alanı 500 m2 olan 4 katlı bir binada 1 adet yangın söndürme cihazı yeterli olur mu ? Elbette hayır. Bir katta yangın çıktığından, diğer katlardan birindeki yangın tüpünü alıp gelene kadar yangın söndürülemeyecek dereceye gelecektir.

Yangın tüplerinin sayısını belirlerken birbirinden bağımsız alanların her biri için 1 adet tüp düşünülmelidir.

Örneğin, bina kaç m2 olursa olsun her kat için en az 1 adet ysc olmalıdır. Ayrıca jeneratör, kazan dairesi, trafo vb. yangın riski daha yüksek alanların yakınında riske uygun tipte yangın tüpü bulunmalıdır.

Otoparklarda, depolarda, tesisat dairelerinde ve benzeri yerlerde ayrıca tekerlekli tip söndürme cihazı bulundurulması mecburidir.

Depo ve tank alanlarında en az 2 adet 12 kg‘lık kuru kimyevi tozlu yangın söndürme cihazı bulundurulmalıdır.

Yangın söndürme cihazlarının nitelikleri

Yangın söndürme cihazları genel olarak kuru kimyevi tozlu, sulu, köpüklü, karbondioksitli ve kuru metal tozlu tiptedir. Kullanacağımız yangın söndürme cihazını belirlerken, hangi tip yangınlarda kullanacağımızı belirlememiz gerekir.

Kuru kimyevi tozlu yangın söndürme cihazları her tip yangında etkili olur ancak en etkili olduğu yangınlar giysi, ahşap, kağıt gibi katı madde yangınlarıdır.

Yanıcı sıvı yangınlarında en etkili YSC tipi köpüklü yangın tüpleridir.

Gaz ve elektrik yangınlarında ise karbondioksitli (CO2) yangın söndürücüler daha etkili olabilirler. CO2’li yangın söndürme cihazları, yüksek ısıya maruz kaldıklarında patlayabildiklerinden doğrudan güneş altında bırakılmamalıdır. Ayrıca karbondioksitli yangın söndürme cihazı kullanılan kapalı alanlarda uzun süre bulunmak, karbondioksit zehirlenmesine yol açabilir.

Metal yangınlarında ise özel hafif metal tozlu ysc kullanılmalıdır.

Tavsiye Yazı : Yangın Söndürme Cihazı Nedir ?

Yangın söndürme cihazlarının yerleşimi

Yangın söndürme cihazlarının yerleşiminde, yangın anında en hızlı ve tehlikesiz yoldan erişme düşüncesi olmalıdır. Bu nedenle hem ülkemizdeki yönetmeliklerde hem de uluslararası mevzuatta bazı düzenlemeler vardır.

Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmelik’te “Taşınabilir söndürme cihazlarında söndürücünün duvara bağlantı asma halkası duvardan kolaylıkla alınabilecek şekilde yerleştirilir ve 4 kg’dan daha ağır ve 12 kg’dan hafif olan cihazların zeminden olan yüksekliği yaklaşık 90 cm’yi aşmayacak şekilde montaj yapılır.” ifadesi yer alır.

Buradaki 90 cm’nin cihazın hangi noktasından zemine olan mesafeyi ifade ettiği net belirtilmemiştir.

Bununla beraber Amerikan İş Sağlığı ve Güvenliği Departmanı (OSHA) tüpün üst noktasının yerden 3,5 – 5 feet yüksekliğinde olacağını belirtmiştir. Bu yükseklik yaklaşık olarak 105 – 150 cm arasına eşittir. Yani net bir yükseklik olmamakla beraber alt ve üst sınırları vardır.

OSHA’ya göre tüpün üst noktası yerden en az 105 cm yüksekliğinde olmalıdır.

Ayrıca büyük yangın tüplerinin ise yerden en az 3 feet yani 90 cm yüksekliğinde olabileceği belirtilmiştir.

Yerli ve uluslararası mevzuat, tüplerin yapısı ve kullanım kolaylıkları göz önüne alındığında, 6 kg’lık bir yangın söndürme cihazının tutma mandalının yerden en az 1 metre yüksekliğinde olması doğrudur. Bu yükseklik, ortalama ölçülere sahip bir insanın kolaylıkla tüpü alabileceği yüksekliktir.

Yangın söndürme cihazlarının yerden yüksekte asılı olmasının diğer nedeni ise önlerine veya üstlerine başka cisimler koyup kaybolmalarını önlemektir.

Yangın söndürme cihazlarının uzaktan kolaylıkla görülecek şekilde işaretlenmesi de gereklidir. Yani her yangın söndürme cihazının üstünde, yaklaşık 2 metre yükseklikte kırmızı renkte bir işaret levhası bulunmalıdır. Bu sayede yangın anında tüpün yeri kolaylıkla görülebilir.

Tavsiye Yazı: Yangın Tüpü Nasıl Kullanılır ?

Yangın söndürme cihazlarının uzaklığı

Yangın söndürme cihazlarının, yerleşim alanı içindeki her noktadan en fazla 25 metre uzakta olması gereklidir. Yangının fark edildikten sonra ilk 3 dakika içinde ysc’ler ile söndürülebildiğini düşündüğümüzde yangın söndürme cihazlarına erişip kullanmaya başlamanın ne kadar önemli olduğunu anlayabiliriz.

Normal bir insanın yangın sırasında panik halindeyken yolda hiç bir engel olmayan 25 metre uzaklıktaki yangın söndürme tüpünü gidip yerinden alıp gelip kullanmaya başlaması 45-60 saniye arasında sürmektedir. Bu da yangına müdahale edebileceğimiz sürenin yaklaşık 3’te 1’i dir. Bu nedenle yangın söndürme cihazları, her noktadan hızlıca görülüp alınabilecek yerlerde olmalıdır.

Evlerde kullanılan yangın tüpleri ise zamanla üzerine atılan eşyalar nedeniyle ortadan kaybolmaktadır. Bu nedenle evlerde yangın söndürme cihazlarını girişe yakın ve az eşya olan bölümlere koyabiliriz.

Tavsiye Yazı : Ev Yangınlarını Önleme Yolları

Ayrıca elektrik panoları, sabit jeneratörler ve trafolar gibi alanların yanına ysc koyarken hemen yanına veya panonun altına koymamak gereklidir. Bir yangın çıkacaksa panoda veya jeneratörde çıkacağından yangının içinde kalan bir yangın tüpünün bize faydası olmayacaktır. Yangın söndürme cihazlarının yaklaşık 1,5-2 metre mesafeden kullanıldığını düşünürsek tüpün bulunduğu yer de panoya veya jeneratöre en az bu kadar uzaklıkta olmalıdır.

Bazı küçük yangın olaylarında kişilerin olaya çok yakın yangın söndürme cihazı yerine daha uzaktakini alıp getirme eğiliminde oldukları da gözlemlenebilir.