Yangın söndürme cihazı, içerdiği malzemelerin yardımıyla ısı ve oksijen arasındaki bağlantıyı kesmeye yarayan basınçlı bir cihazdır. Çok farklı ebat ve özelliklerde üretilebilen bu cihazlar, özellikle yangınların oluşma aşamasında söndürülmesinde büyük önem taşırlar.
Tavsiye Yazı: Yangın Söndürme Cihazı Tarihçesi
Yangın Söndürme Cihazı Tipleri
Yangın söndürme cihazları, en temel yangın söndürme sistemi olarak düşünülebilir. Yangın tüpleri kullanıldıkları yangınların özelliklerine göre farklı tipte üretilirler. En bilinen ve en çok kullanılan taşınabilir yangın söndürme cihazı tipleri şunlardır.
Kuru kimyevi tozlu yangın söndürücüler
ABC tozlu yangın söndürücü olarak da bilinen kuru kimyevi tozlu yangın söndürme cihazları A, B ve C tipi yangınlarda yani metal ve elektrik yangınları haricindeki tüm yangınlarda kullanılabilen cihazlardır. Katılar, yanıcı sıvılar ve yanıcı gazlar nedeniyle çıkan yangınlar ABC tozu ile söndürülebilir.
ABC tozlu yangın söndürme cihazları, yangınla mücadelede üstün kapasiteye sahiptir. Ancak tozun maddelerin içine girip ıslatmaması nedeniyle yangın üzerinde iyi bir soğutma etkisine sahip değildir ve doğru şekilde söndürülmemiş yangınların tekrar alevlenmesine neden olabilirler.
Tozlu söndürücüleri kullandıktan sonra ortamın temizlenmesi zordur. Ev ürünleri, elektronik ürünler ve halılar zarar görür.
Köpüklü yangın söndürücüler
Köpüklü yangın söndürücüler, A (katı) ve B (sıvı) sınıfı yangın risklerinin bulunduğu ortamlar için uygundur. Köpükler, yanan maddenin yüzeyini kaplar, oksijeni keser ve yanma ısısını düşürerek soğutucu etki yapar. Ortama zarar vermeden kolayca temizlenebilir.
Köpük gözenekli maddelerin içine nüfuz eder ve köpükteki su bileşeninin buharlaşması vasıtasıyla yangını soğutur. Benzin gibi yanan sıvıların üzerine bir köpük halısı oluşturan köpük söndürücüler; ısının etkisi altında döşemelik kumaş ve halılardaki liflerin sıvılaşabildiği alanlar ve alev alabilir sıvılar için özellikle uygundur. Elektrikli ekipmanların sıvılar yüzünden ciddi bir şekilde hasar görmesine rağmen köpüklü söndürücülerin elektrikli cihazlarla kullanımı uygundur.
Karbondioksit gazlı yangın söndürücüler
Karbondioksit gazlı (CO2) yangın söndürücüler, sadece basınçlı karbondioksit gazı içerir. B ve C sınıfı yani özellikle parlayabilir sıvılar, gazlar ve elektrik tehlikelerini de kapsayan yangın riskleri için uygundur. Karbondioksit gazlı yangın söndürücüler toz veya su içermediklerinden elektronik malzemelere asla zarar vermez.
Ofisler, elektrik risklerinin yoğun olduğu bölgeler, yağ ve solventler gibi sıvıların tutuşmasından meydana gelen yangınlara müdahalelerde etkilidir. Karbondioksit, ortamdaki oksijen miktarını düşürerek kimyasal zincirleme yanma reaksiyonunu kırarak söndürme sağlar.
Püskürtülmesi sırasında karbondioksit gazının parmakların ve ellerin donmasına sebebiyet verebilme ihtimalinin bulunduğu göz ardı edilmemelidir.
Bu tip yangın söndürme cihazı kullanılan alanlarda bulunmak oksijen miktarının düşmesi nedeniyle son derece tehlikelidir. Yangına müdahale edip hemen ortamdan uzaklaşmak gereklidir.
Karbondioksit gazlı söndürücüler, pişirme yağı yangınları için uygun değildir.
Söndürücüden çıkan güçlü gaz, yanan yağı tavanın dışına taşırır hatta odanın içine kadar ulaştırabilir.
Sulu yangın söndürücüler
Sulu yangın söndürücüler, A tipi yani kağıt, saman, odun, kömür, tekstil ürünleri gibi genellikle organik kökenli katı maddelerin tutuşmasından meydana gelen yangınlar için uygundur. Su, yangın söndürürken malzemelerin içine işler ve onları soğutur. Bu tip söndürücüler zararlı kimyasal içermez. Fakat yangınla mücadele derecesi düşüktür.
Sulu söndürücülerin, oluşturdukları su perdesi yangın söndürmede etkilidir. Suyun soğutucu etkisi, boğma yöntemi etkin ve vazgeçilemez bir söndürme maddesi olmasını sağlamıştır.
Gazlı yangın söndürücüler
Gazlı yangın söndürücüler; bilgi işlem odaları, UPS, bilgisayarlı ortamlar, yüksek gerilim panoları, trafolar, elektronik devreler,elektronik cihazların sık olduğu ortamlar gibi yerlerde kullanılır.
Gazlı yangın söndürme sistemleri genellikle elektriği iletmez, söndürme sonrasında ortamda kir, atık bırakmaz.
Metal tozlu yangın söndürücüler
Metal tozlu yangın söndürücüler, yüksek ısıda yanan ve zor tutuşan, sodyum, potasyum, titanyum, magnezyum, kalsiyum, alüminyum gibi hafif metallerin oluşturduğu yangınlar için kullanılır.
Yangın Söndürme Cihazı Nasıl Yerleştirilir ?
Yangın söndürme cihazlarının yerleştirilmesinde esas olan cihazlara işyeri veya evin her noktasından eşit sürede ve kolaylıkla ulaşmaktır. Evlerde genelde tek ysc olacağından, hol veya antre gibi alanlara yerleştirmek en doğrusudur.
İşyerlerinde ise mevcut yangın riskleri göz önüne alınarak her yerden kolaylıkla ve en kısa sürede ulaşılabilecek yerlerde olması önemlidir.
Yangın söndürücülerin önünde veya üzerinde başka eşyalar bulunmamalıdır. Doğruda yanıcı cisimlerin yakınında bulunan cihazlar ise yangın anında ulaşılamayacağı için kullanılamaz.
Evlerde yangın söndürme cihazı hol veya antre gibi alanlarda olmalıdır.
Tavsiye Yazı: Yangın Tüpleri Nasıl Yerleştirilir ?