Yangın tüpleri bugün bize çok sıradan cihazlar gibi gelse de insanlık tarihinde küçük ama önemli yer kaplayan buluşlardan biridir. Ateş icat edildikten sonra ateşin bir güç olarak kullanılması, insanların ateşi kontrol etmeyi öğrenmesiyle başladı.
İnsanlar ateş yakabiliyordu ancak asıl sanayi devrimi insanların ateşi yönlendirmeyi, ateşten güç elde etmeyi öğrenmesiyle başladı. Yine de ateş kontrolden çıktığında büyük yıkım yaratıyordu.
Yangınları söndürme becerisi kazanmak, bu tür cihaz ve sistemler icat etmek, insanların ateşten daha az korkmalarına neden oldu.
Tavsiye Yazı: Yangın Söndürme Cihazı Nedir ?
İlk Yangın Tüpü Ne Zaman Bulundu ?
Bilinen ilk yangın söndürme sistemi milattan önce 200’lü yıllarda Romalıların kullandığı suyu kovalarla elden ele taşıyarak değirmen benzeri bir mekanizmayla ateşin üzerine atan sistemdir. Bu ve benzeri sistemler ortaç çağa kadar kullanılmıştır. Orta çağda ise fıskiye benzeri pompalı sistemler kullanılmaya başlanmış hatta 1666’da çıkan büyük Londra yangını bu fıskiyeler yardımıyla söndürülmüştür. Osmanlı döneminde yangınları söndüren Tulumbacılar Ocağı da pompalı yangın söndürücüleri kullanmıştır.
Günümüzde kullanılan yangın tüplerinin ilk örneği 1819 yılında Kaptan George William Manby tarafından icat edilmiştir. Bu yangın tüpü, bakır bir kap içine basınçlı inci tozu doldurularak yapılmıştı. İnci tozunun potasyum karbonat olarak kullanıldığı da belirtelim.
1912’de ilk defa karbon tetraklorid (CTC) içerikli yangın tüpleri kullanıldı. Bu tüpler sıvı haldeki karbon tetraklorid’i bir el pompasıyla püskürtme mantığına dayanıyordu. Tüpleri kapasitesi çok azdı ancak yangınları kimyasal reaksiyona girerek söndürüyordu. Bu tip yangın tüpleri 50 yıl boyunca sıvı yangınlar, elektrik yangınları veya motor yangınları gibi yangınlarda kullanıldı. Ancak çıkardıkları buharın aşırı derecede zehirli olması nedeniyle kapalı alanlarda kullanılması büyük sakınca oluşturdu.
19. yüzyıl sonlarına doğru ilk köpüklü tip yangın söndürücü olan sodyum bikarbonat ve su karışımlı yangın söndürme cihazları kullanılmaya başlandı. 20. yüzyılın ortalarında ise çok farklı kimyasal bileşimlere sahip yangın tüpleri icat edildi.
2011 yılında ilk uzun ömürlü yangın söndürme cihazı İngiltere’de tanıtıldı. P50 tip denilen bu yangın tüpleri kompozit bir malzemeden yapılmış ve diğer tüplere göre çok daha yüksek basınca dayanıklı, ayrıca dış etkilere karşı sağlam yapıdadır. 10 yıl boyunca yangın söndürme özelliğini kaybetmeyen bu tüpler diğer tüplere göre çok daha avantajlı yatırım maliyetleri oluşturur.
Tavsiye Yazı: Yangın Tüpleri Nasıl Yerleştirilir ?