Her çalışanın ücretli ve ücretsiz olmak üzere izin kullanma hakkı vardır. Çalışanların izin hakları 4857 sayılı İş Kanunu ile düzenlenmiştir. Bu izinler önceden belirlenmiş günlerde olabileceği gibi yıl içinde işveren ve çalışanın kendi aralarında yaptıkları anlaşmaya göre de belirlenebilir.
Yıllık İzin
Yıllık izin, çalışanlar için en önemli ücretli izin hakkıdır. Ancak çalışanların yıllık ücretli izin hakkı elde etmesi için en az 1 yıl boyunca çalışmış olması şarttır. Yıllık izinler, içinde bulunduğunuz yıllık dönem için değil geçmiş dönem için kazanılır.
Sigortalı çalışanın yıllık ücretli izin hakkı İş Kanunu 53. maddede net olarak belirtilmiştir. Buna göre yıllık izin süreleri;
- 1 yıldan 5 yıla kadar (beş yıl dahil) olanlara en az 14 gün,
- 5 yıldan fazla 15 yıldan az olanlara en az 20 gün,
- 15 yıl (dahil) ve daha fazla olanlara en az 26 gün olmalıdır.
Ayrıca 18 ve daha küçük yaştaki işçilerle 50 ve daha yukarı yaştaki işçilere verilecek yıllık ücretli izin süresi 20 günden az olamaz.
Doğum İzni
Kadın çalışanlar doğumdan önce 8 ve doğumdan sonra 8 hafta olmak üzere toplam 16 haftalık süre için izinli sayılırlar. Çoğul gebelik halinde doğumdan önce çalıştırılmayacak 8 haftalık süreye 2 hafta süre eklenir.
Doktor raporu ile doğumdan önce kullanılmayan izin süreleri doğumdan sonraki süreye eklenebilir.
Gebelik süresince kadın işçiye düzenli sağlık kontrolleri için ücretli izin verilir. Bu izin süreleri yıllık izin süresinden düşülmez.
Doğum izinleri iş kanunu madde 74 ile düzenlenmiştir.
Yeni İş Arama İzni
İşverenin, çalışanın iş sözleşmesini feshetmesi durumunda bildirim süresi içinde çalışanın günde en az 2 saat iş arama izni hakkı vardır.
Çalışanlar istemeleri halinde bu iş arama izinlerini birleştirerek toplu olarak kullanabilirler.
İş arama izni, iş kanunu 27. madde ile düzenlenmiştir.
Mazeret İzinleri
Çalışanların mazeretli sayılacakları günler için izin hakkı mevcuttur. Mazeretten sayılan durumlar İş kanunu ek madde 2’de belirlenmiştir.
- Evlilik (3 gün)
- Evlat Edinme (3 gün)
- 1. derece yakının ölümü (3 gün)
- Eşinin doğum yapması (5 gün)
- Engelli çocuğun tedavisi için (toplam 10 gün)
Hastalık İzni
Hastalık nedeniyle çalışamayacak durumda olan işçiler rapor süresi kadar izinli sayılır. Hastalık nedeniyle verilecek raporlar iş göremezlik raporu olarak geçer ve işyeri hekimleri veya kamu sağlık kuruluşları tarafından verilir.
İş göremezlik raporu süresi boyunca çalışanın maaşı SGK tarafından ödenir.
Ulusal Bayram ve Genel Tatil İzinleri
Ulusal bayramlar ve genel tatil günlerinde, toplu iş sözleşmesi ile belirlenmediyse çalışanlar izinli sayılırlar.
Ulusal Bayram:
- 29 Ekim Cumhuriyet Bayramı (28 Ekim saat 13:00’ten itibaren 1,5 gün)
Genel Tatil Günleri:
- 23 Nisan günü Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı
- 19 Mayıs Atatürk’ü Anma Gençlik ve Spor Bayramı
- 30 Ağustos Zafer Bayramı
- 15 Temmuz Demokrasi ve Direnme Hakkı Günü
- Ramazan Bayramı (Arefe günü saat 13.00’ten itibaren 3,5 gün)
- Kurban Bayramı (Arefe günü saat 13.00’ten itibaren 4,5 gün)
- 1 Ocak yılbaşı tatili
- 1 Mayıs Emek ve Dayanışma Günü tatili
Bu günlerde işbaşı yapan çalışanlar fazla mesai ücreti almaya hak kazanırlar.
Hafta Tatili İzni
Çalışanların haftalık çalışma süresi içinde önceden belirlenen zamanda en az 1 gün izinli sayılmaları gerekir. Bu süre hafta tatil izni olarak kabul edilir.
Bu içerik İsgnedir.com yazarı tarafından oluşturulmuştur. İsgnedir.com`un belirtmiş olduğu “İçerik Kullanım İzinleri”ne bağlı kalmak kaydıyla kullanabilirsiniz.