İş kazalarını takip edenler her ay mutlaka forklift ile ilgili bir kaza haberi görürler. Ülkemizde her yıl yaklaşık 12 bin forklift satılmakta ve SGK istatistiklerine göre kayıtlara geçen forkliftle ilgili olabilecek ortalama 5000 iş kazası olmaktadır.
Forkliftler elbette durdukları yerde kendi başlarına iş kazalarına neden olmuyorlar. Forklift ile çalışırken meydana gelen kazaların nedeni genelde iş güvenliği kurallarının oluşturulmamış olması veya kurallara uygun olmayan yöntemlerle çalışma olarak öne çıkıyor.
Forklift Nedir ?
Forklift, önündeki çatallar yardımı ile ağır yükleri kaldırıp kısa mesafelerde taşıma, istifleme gibi işlerin yapılmasına yarayan araçlardır. Forkliftler dizel benzin, elektrik veya LPG ile çalışabilirler.
Özellikle taşımacılık ve lojistik sektörünün gelişmesi ile beraber forklift kullanımı her gün artmaktadır. Bunun nedenleri arasında forkliftlerin sağladığı avantajları sayabiliriz. Forkliftlerin hem iş güvenliği hem de operasyonel maliyetler açısından önemli faydaları vardır.
Forkliftin Faydaları
- Yüklerin kolay ve hızlıca taşınmasını sağlar.
- Çalışanların ağır yüklere elle müdahalesini azaltır.
- Kas ve İskelet sistemi ile ilgili ergonomik riskleri azaltır.
- Verimliliği arttırır.
Tavsiye Yazı: Ergonomi Nedir ?
En Bilinen Forklift Tehlikeleri
Forkliftler, yukarıdaki sağladığı faydalarının yanında bir çok tehlikenin oluşmasına da neden olurlar. Bu tehlikeler sonucunda bir çok iş kazası gerçekleşebilir.
Forkliftlerin neden olduğu en bilinen tehlikeler ;
- Aşırı yükleme.
- Riskli, düzensiz istif.
- Hız yapma
- Çatallar havada sürüş.
- Yetkisiz kişilerin kullanması.
- Eğitimsiz forklift operatörleri.
- İnsan taşıma.
- Yayalar ile aynı ortamda çalışma.
- Görüş alanı dışında kalan bölgeler.
- Bozuk zemin.
- Arızalı forkliftler.
Forklift Operatörlerinin En Çok Yaptığı Hatalar
Forklift operatörlüğü diğer çalışanların gözünde en kolay işlerden biri gibi görülse de barındırdığı tehlikeler açısından en riskli mesleklerden biridir. Forklift kullanırken forklift operatörü hem kendisini hem de diğer çalışanları tehlikeye atabilir. Bu nedenle forklift operatörlüğü son derece dikkat gerektiren bir iştir.
Forklift operatörlerinin genel olarak benzer hataları veya uygunsuzlukları yaptığını söyleyebiliriz. Bunlar;
- Yükü veya çatalları sürekli yukarıda tutma.
- Forklifti hızlı kullanma.
- Geri manevra yaparken arkasını kontrol etmeme.
Forklift Güvenlik Önlemleri
Forkliflerle yapılan çalışmalarda çalışanların, operatörlerin ve işverenlerin uyması gereken bir çok güvenlik önlemi vardır. Bu önlemler ve kurallardan bazılar ;
⇒ Tüm çalışanlar forklift ile çalışmanın tehlikeleri hakkında eğitilmelidir. Ayrıca forklift operatörleri mutlaka forklift operatörü sertifikası sahibi olmalıdır.
⇒ Forkliftlerin test ve bakımları düzenli olarak yapılmalıdır. Bu testler sırasında tespit edilen eksiklikler en hızlı şekilde giderilmelidir. İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği‘ne göre forklift muayeneleri yılda en az 1 defa yapılmalıdır.
⇒ Forklift çalışma alanları ve yaya yolları belirlenmelidir. Forklift ve yayalar aynı alanda çalışma yapmamalıdır. Forklift nedeniyle meydana gelen kazaların en önemli nedeni forklift ve insanların aynı alanda çalışmasıdır.
⇒ Forklift çalışma alanındaki yükler de düzenli olmalıdır. Forkliftin alacağı yüklerin bulunduğu ve istifleneceği platformlar önceden belirlenmiş ve yüklere dayanıklı olmalıdır.
Operatörler İçin Forklift Güvenlik Önlemleri
⇒ Forklift operatörleri mutlaka yetkili eğitim kurumlarından eğitim almış sertifikalı çalışanlar olmalıdır. Nasıl ki ehliyetsiz araç kullanmak tehlikeli ise sertifikasız forklift kullanmak da aynı derecede tehlikelidir. Forklift operatör belgesi dizel, elektrikli veya LPG’li tüm forkliftler için alınmalıdır. Operatörlük belgesi forklift yakıtı ile ilgili değil forkliftin yaptığı işlerle ilgilidir.
Dizel, elektrikli veya LPG’li tüm forkliftleri, forklift operatörü belgesi olan kişiler kullanmalıdır.
⇒ Forklift kullanırken emniyet kemeri sürekli takılmalıdır. Forklift devrilmesi gibi durumlarda emniyet kemeri hayat kurtarır.
⇒ Belirlenen hız limitlerine mutlaka uyulmalıdır. Forklift kazalarının yaklaşık %45’ine yayaların karıştığı gerçeği düşünüldüğünde, forklift hızlarının ne kadar önemli olduğu anlaşılmaktadır.
⇒ Yük hafif arkaya doğru eğit şekilde taşınmalıdır. Bu sayede forklift daha dengeli olacak ve durma sırasında öne devrilme riski azalacaktır. Yükü en doğru şekilde taşımak için forklift üzerinde yer alan yük çizelgesi kontrol edilmelidir.
⇒ Yükler forklift tamamen durmadan aşağı veya yukarı hareket ettirilmemelidir.
⇒ Forkliftin taşıma kapasitesi çok iyi bilinmeli ve yükler hiç bir zaman taşıma kapasitesini aşmamalıdır.
⇒ Kavşaklarda, köşelerde ve insanların bulunduğu alanlarda forklift durdurularak korna ile uyarı verilmeli ve daha sonra devam edilmelidir.
⇒ Forklift sürerken el ve ayaklar mutlaka forklift sürücü kabininde olmalı, dışarı sarkmamalıdır. Forklift kabini, forklift operatörünü yük düşmelerine karşı korur. Dışarıda bulunan el ve ayaklar korumasız kalacaktır.
⇒ Eğer taşınan yükler veya çalışma alanı nedeniyle kişisel koruyucu donanım gerekiyorsa forklift operatörleri de kullanmalıdır.
⇒ Forklift ile çalışma bittiğinde çatallar yere indirilmeli, tüm sistemler kapatılmalı, fren sistemi açılmalı ve motor susturulmalıdır. Forklift asla çalışır durumda bırakılmamalıdır.
⇒ Her çalışmadan önce forklift mutlaka kontrol edilmeli ve uygunsuz durumlar rapor edilerek düzeltildikten sonra çalıştırılmalıdır.
Buraya tıklayarak örnek forklift kontrol formu indirebilirsiniz.
Bu içerik İsgnedir.com yazarı tarafından oluşturulmuştur. İsgnedir.com`un belirtmiş olduğu “İçerik Kullanım İzinleri”ne bağlı kalmak kaydıyla kullanabilirsiniz.