Gıda zehirlenmesi, tüm zehirlenme türleri arasında en çok görülen zehirlenme türüdür ve her 6 kişiden 1’inin her yıl gıda zehirlenmesi yaşadığı tahmin edilmektedir.
Gıda zehirlenmesi, gıdalarda üreyen mikroorganizmalar nedeniyle meydana gelir. Gıda zehirlenmelerini önlemek için mutfak ve yemekhane gibi ortamlarda gıda hazırlama, pişirme ve hijyen ile ilgili bir takım önlemler almak gerekir.
Gıda zehirlenmelerinin önlemek için ilk kural, zehirlenmeye neden olan mikroorganizmaların mikroskobik canlılar olduğunu kabul etmektir. Yani başka bir deyişle, çıplak gözle bu canlıları (mikropları) göremeyiz.
Bu nedenle her gıda için doğru uygulamalara dikkat etmeliyiz. Örneğin çiğ tavuğu yıkamak yerine doğru sıcaklıkta bekletmek ve doğru sıcaklıkta pişirmek gereklidir. Olası mikrobiyal kontaminasyon kaynaklarının farkında olarak enfeksiyonları minimum seviyede tutmak daha kolaydır.
İstenmeyen zararlı maddelerin veya mikroorganizmaların çeşitli yollarla besine bulaşmasına kontaminasyon denir.
Aşağıdaki önlemlere dikkat ederek gıda zehirlenmesi riskini en aza indirebilirsiniz.
Elleri ve Yüzeyleri Sık Sık Yıkayın
- Kesme tahtası, bulaşıklar, mutfak aletlerini ve tezgahları yıkamak için sıcak ve, sabunlu su kullanın. Sabun mikropları öldürmez, ancak fiziksel olarak çok büyük oranda tüm mikroorganizmaları tutarak akan su ile beraber yüzeylerden uzaklaştırır. Sıcak su da buna yardımcı olur.
- Bakteriler için nemli, kirli bez ve havlular ideal üreme ortamlarıdır. Mutfak yüzeylerini temizlemek için tek kullanımlık kağıt havlular kullanın. Tek kullanımlık olmayan bez mutfak havlularını sık sık yıkayın.
- Tüm taze meyve ve sebzeleri musluk suyu altında yıkayın. Meyve ve sebzeler, Bacillus Cereus ve Clostridium gibi toprakta bulunan bakterileri taşırlar.
Gıdaları Ayırın
- Çiğ etleri ve etlerin akan sularını pişmiş yiyeceklerden uzak tutun. Çoğu mikroorganizma yüksek sıcaklıkta yok olur. Bu nedenle pişmiş gıdalar güvenlidir. Ancak bir çok bakteri içerebilecek çiğ etler, pişmiş -güvenli- yiyeceklerin kontamine olmasına neden olur.
- Sebzeler ve çiğ etler için ayrı kesme tahtaları kullanın. Kesme tahtalarını yıkadıktan sonra bile, bazı mikroplar çatlaklara veya yarıklara gizlenebilir. Pişirilecek ve pişirilmeyecek yiyecekler için ayrı kesme tahtaları kullanmak iyi bir fikirdir.
- Yemek hazırlamak veya servis etmek için daha önce farklı bir yemek hazırlanan veya servis edilen malzemeleri yıkamadan kullanmayın.
Yiyecekleri Doğru Sıcaklıkta Pişirin
- Biftek ve balık gibi yiyecekleri iç sıcaklığı en az 65 ℃ olana kadar pişirin. Kümes hayvanları ve kıyma içeren yemekler ise iç sıcaklığı en az 75 ℃ olana kadar pişmelidir. Gıdaların doğru sıcaklıkta piştiğinden emin olmak için bir gıda termometresi kullanın. Bunlar, her yiyecek türü ile ilişkili mikropların çoğunu ortadan kaldırmak için önerilen sıcaklıklardır.
- Bu sıcaklıklarda hayatta kalan Clostridium Botulinum gibi birkaç bulaşıcı bakteri türü vardır. Bebeklerde bebek botulizmine neden olabilmesine rağmen, hastalığa neden olan Clostridium toksinleri yeterli ısıtma ile öldürülür.
- Sosları, çorbaları ve diğer yemekleri tekrar ısıtırken en az 65 ℃ olana kadar ısıtın. Yemeği pişirmek, sonsuza kadar steril kalacağı anlamına gelmez. Sıcaklıktan kurtulan veya farklı şekilde yemeğe bulaşan az sayıda mikrop, uygun ortam bulduğunda tekrar üreyecektir.
- Yiyecekleri pişirirken yemeğin her noktasının eşit sıcaklıkta olması çok önemlidir. Bu nedenle pişirme sırasında yiyecekleri karıştırarak ve çevirerek pişirin.
- Çiğ veya az pişmiş yumurta gerektiren ve çiğ tüketilen yiyecekler tüketmeyin. Yumurtalar, kabuklarının iç yüzeyinde Salmonella bakterisi barındırabilir.
Soğutun ve Buzdolabında Saklayın
- Buzdolabınızın iç sıcaklığı 4 ℃ veya altında, dondurucu ise -18 ℃ veya altında olmalıdır. Soğutma çoğu bakterinin üremesini engeller. Ayrıca gıdaları dondurmak bazı bakterileri öldürebilir. Ancak Listeria gibi bazı bakterilerin çok düşük sıcaklıklarda dayanabileceğini ve hatta büyüyebileceğini unutmayın.
- Etler, yumurtalar ve diğer bozulabilir maddeler mümkün olduğunca çabuk soğutulmalı veya dondurulmalıdır. Enfeksiyona neden olan bakterilerin çoğu oda sıcaklığında üreyebilir. Yiyeceklerinizi soğutmak veya dondurmak konusunda ne kadar hızlı olursanız, bakterilerin üreme ihtimalini o kadar azaltmış olursunuz.
- Yiyecekleri buzdolabında, soğuk su altında veya mikrodalgada çözdürün. Bakterilerin üreyebileceği oda sıcaklığında asla çözmeyin.
- Et, balık veya tavuk marine ederken mutlaka buzdolabında marine edilmelidir.
- Bozulabilir gıdalar, oda sıcaklığında durduktan sonraki 2 saat içinde soğutulmalıdır.
Bu içerik İsgnedir.com yazarı tarafından oluşturulmuştur. İsgnedir.com`un belirtmiş olduğu “İçerik Kullanım İzinleri”ne bağlı kalmak kaydıyla kullanabilirsiniz.