Kış aylarında çalışanlar için en büyük sağlık riskleri arasında soğuk hava gelir. Soğuk havanın iş güvenliği üzerine etkileri, dolaylı olarak bir çok iş kazasının da kök nedeni olarak görülmektedir.
Ülkemizde bir çok bölgede yılın yaklaşık 7-8 ayı soğuk hava koşulları görülmektedir. Özellikle doğu ve iç anadolu bölgesinde kış şartları ağır geçmekte ve uzun sürmektedir.
Bu durum, soğuk havada yapılan çalışmaların ülkemizin geneli için önlem alınması gereken riskler taşıdığını gösterir.
Çalışma Ortamı Sıcaklığı Ne Olmalıdır ?
Çalışma ortamlarındaki ideal sıcaklık bir çok faktöre bağlı olarak değişen bir ergonomi bileşenidir. Bu nedenle her iş ve her ortam için aynı koşullar geçerli olmayacaktır. İşyerinde çalışma ortamı sıcaklığı bir termal konfor bileşeni olup havadaki nem oranı, dış ortam sıcaklığı ve hava akış hızı ile birlikte değerlendirilmelidir.
İşyeri ortam sıcaklıkları yapılan işe göre farklılık gösterir. Örneğin oturarak yapılan ofis çalışması gibi hafif işler ile ağır işler arasında fark vardır. Bunun nedeni vücudun sarf ettiği efor oranında ısı açığa çıkarmasıdır.
Aşağıdaki tabloyu örnek olarak kullanabiliriz.
| Yapılan İş | Sıcaklık |
| Ayakta Hafif İş | 18 °C |
| Oturarak Hafif İş | 20 °C |
| Ayakta Ağır İş | 17 °C |
| Ayakta Çok Ağır İş | 15-16 °C |
Bu sıcaklık değerleri elbette örnek olarak verilmiş olup ortam nemi, hava akış hızı gibi değerlere göre mühendislik hesapları yapılarak ideal ortam sıcaklığı tespit edilebilir.
Soğuk Havanın Etkileri
Soğuk ortamda yani yukarıdaki tabloda verilen yaklaşık değerlerden daha düşük sıcaklıklarda çalışmak bir çok sağlık problemini ve iş güvenliği ihlallerini beraberinde getirir.
Bunların başında;
- Konsantrasyon bozukluğu
- Dikkat dağınıklığı
- Titreme
- Solunum yolu hastalıkları
- Kas ve eklem tutulmaları
gelir.
Konsantrasyon bozukluğu ve dikkat dağınıklığı her ne sebeple olursa olsun en önemli iş kazası nedenleri arasındadır. Özellikle iş makinesi kullanımı veya alet kullanımı sırasında yaşanan dikkat dağınıklığı yüksek oranda iş kazası ile sonuçlanır.
Titreme de soğuk havada çalışmanın ortaya çıkardığı sonuçlardan birisidir. Özellikle el işi yapan veya el aleti kullanan çalışanlarda el titremesi sonucu iş kazaları meydana gelmektedir.
Soğuk hava nedeniyle direnç düşmesi ile bağlı olarak solunum yolu hastalıklar ortaya çıkmaktadır. Özellikle toplu çalışma yapılan alanlarda kış aylarında çok yoğun biçimde solunum yolu hastalıkları görülür. Bu hastalıklar grip, soğuk algınlığı, boğaz enfeksiyonu, bronşit, sinüzit gibi hastalıklardır.
Isının homojen olmadığı ve hava akış hızının yüksek olduğu ortamlarda ise kas tutulmaları yaşanmaktadır.
Açık Havada Çalışmanın Etkileri
Açık havada yapılan çalışmalar, kapalı alanlarda yapılan çalışmalara göre çok daha büyük riskler içermektedir. Özellikle soğuk ısırması ve hipotermi doğrudan aşırı soğuk nedeniyle meydana gelebilecek, uzuv kayıpları ve ölüme neden olan durumlardır.
Soğuk Isırması
Soğuk havaya bağlı olarak vücudun bir bölgesinin ısı kaybetmesi ve donması soğuk ısırması olarak tanımlanır. Genellikle vücudun gövde dışında kalan el, ayak, kulak gibi uzuvları soğuk ısırmasına daha fazla maruz kalırlar.
Soğuk ısırması durumları ileri derecede riskli durumlar olup ilkyardım uygulamaları ile müdahale etmek zararlı olmaktadır. Soğuk ısırması durumunda yapılması gereken, hastayı en hızlı ve güvenli şekilde en yakın sağlık kuruluşuna ulaştırmaktır.
Hipotermi
Hipotermi, vücut sıcaklığının normal seviyenin altına düşmesi anlamına gelmektedir. İnsan vücudunun normal sıcaklığı genel olarak 36.5 – 37.5°C aralığı olarak kabul edilir. Vücut sıcaklığının 36°C seviyesine düşmesi ise hipotermi başlangıcı sayılır.
Hipotermi Belirtileri
- Sürekli titreme
- Dudak ve parmakların morarması
- Yavaş nefes alma
- Kafa karışıklığı
- Tutarsızlık
- İleri seviyede nabzın bulunamayacak seviyede kalp atışının yavaşlaması.
Tavsiye Yazı: Hipotermi Nedir
Soğuk Havada Çalışırken Alınacak Önlemler
Soğuk havada yapılan çalışmalarda veya havanın soğuk olduğu dönemlerde bazı iş sağlığı ve güvenliği önlemlerin alınması gereklidir. Bu önlemleri risk kontrol prensipleri ile uygun şekilde yapmak gerekir.
Soğuk Maruziyetini Kaldırma
Soğukta çalışmaya karşı alınması gereken ilk önlem soğuk havada yapılan çalışmaları ortadan kaldırmak olmalıdır. Bunu açıkta yapılan çalışmaları daha sıcak mevsimlerde yaparak veya günü sıcak saatlerinde yaparak sağlamak mümkün.
Soğukta çalışmayı tamamen ortadan kaldırmak mümkün değilse, çalışma sürelerini kısaltmak ve sık sık mola verip çalışanların ısınmasını sağlamak gereklidir.
Isıtma
Kapalı alanlarda yapılan çalışmalarda ortamın istenilen sıcaklığa ısıtılması gereklidir. Kombi ve kalorifer sistemleri en ekonomik ve en az risk içeren ısınma yöntemleridir. Çok büyük alanda iş yapılıyorsa çalışanların yoğun olarak bulunduğu bölümler geçici olarak kapatılarak daha küçük alanın homojen ısınması sağlanabilir.
Kıyafet
Hem açık havada hem de kapalı alanlarda çalışırken mutlaka soğuğa karşı etkili kıyafetler giyilmelidir. Kıyafetler tek kat değil kat kat giyilirse daha yüksek koruma sağlar.
Dış kat olarak giyilen elbiseler rüzgar ve suya dayanıklı olmalıdır. İç katlardakiler ise yün veya ipekli terletmeyen özellikte olmalıdır.
Kişisel Koruyucu Donanım
Yapılan işlerde mutlaka maruz kalınan soğuk derecesine uygun kişisel koruyucu donanım kullanılmalıdır. Bunlar EN 511: 1994 standardında iş eldiveni, su ve soğuk geçirmez iş ayakkabısı, yüz maskesi, içi yünlü baret ve kulaklık olabilir.
Dinlenme ve Isınma Alanı
Soğukta çalışanların dinlenip ısınabileceği ayrı bir alan olmalıdır. Normal sıcaklıkta yapılan çalışmalarda 4 saatte 15 dakika dinlenme yeterlidir. Ancak soğuk havada çalışmalarda hava soğukluğuna göre bu süre saatte 10 dakikaya hatta daha da kısa sürelere düşebilir.
Bu dinlenme alanlarında sıcak içecekler bulunması ve çalışanların normal kıyafetleri ile ısınabileceği sıcaklık olması gerekir.
Giysi Kurutma Alanı
Kar ve yağmur altında çalışanların kıyafetleri ıslanacaktır. Soğuk havalarda en büyük risk ıslak kıyafetler ile beklemektir. Mevsim normal kabul edilebilecek 0 °C gibi sıcaklıklarda bile ıslak kıyafet nedeniyle hipotermi geçirme riski yüksektir. Bu nedenle dinlenme ve ısınma alanlarında ayrı bir kıyafet kurutma alanı olmalıdır.
Bu içerik İsgnedir.com yazarı tarafından oluşturulmuştur. İsgnedir.com`un belirtmiş olduğu “İçerik Kullanım İzinleri”ne bağlı kalmak kaydıyla kullanabilirsiniz.