Fine Kinney risk analizi yöntemi, iş sağlığı ve güvenliği risk değerlendirmesi yaparken yaygın olarak kullanılan sistematik yöntemlerden biridir. Bir riskin gerçekleşme ihtimali, tehlikeye maruz kalma sıklığı ve gerçekleşmesi sonucunda ortaya çıkaracağı şiddet derecesi gibi üç faktör değerlendirilerek bir risk ölçüm değeri elde edilir.
Fine Kinney metodu, G. F. Kinney’in 1976 tarihli Practical Risk Analysis for Safety Management adlı makalesinde yayınlanmıştır. Elbette yöntem yayınladığı tarihte farklı bir isimle yani iş güvenliği yönetiminde pratik risk analizi ismiyle yayınlanmış olup daha sonra bilim dünyası tarafından yöntemi ilk ortaya atan kişi olan Fine Kinney’in adı ile anılmıştır.
Tavsiye Yazı: Risk Değerlendirmesi Nasıl Yapılır ?
Kinney Risk Analizi Yönteminin Faydaları ?
Fine Kinney risk analizi yöntemi, işletmenin geçmiş verilerini ve öngörüleri bir arada kullanma imkanı veren kalitatif bir yöntemdir. Yani bu yöntem ile yapılan risk analizleri sadece öngörü yerine doğrulanmış kaza ve ramak kala verilerinden oluşursa çok daha doğru sonuçlar alınabilir.
Ayrıca kinney yöntemi sadece kaza olma olasılığı ve sıklığını değil risk altındaki kişilerin tehlikeli alanda bulunma yani tehlikeye maruz kalma sıklığını da dikkate alır. Bu nedenle diğer çok kullanılan matris risk analizi yöntemine göre daha güvenilir ve doğru analiz yapma imkanı tanır.
Ülkemizde bir çok işletme fine kinney risk değerlendirme yöntemini tercih etmektedir. Ayrıca iş sağlığı ve güvenliği müfettişleri de denetimlerinde risk analizinin bu yöntemle yapılmasını talep etmektedir.
Tavsiye Yazı: Müfettişlerin Denetimlerde Dikkat Ettiği Konular
Kinney yöntemini uygularken, iş yerinde daha önce meydana gelen olay veya kazaların istatistiklerinin çok önemli olduğunu söylemiştik. İş kazası kayıtlarını düzenli şekilde tutmak için İş Kazası Kayıtları Nasıl Tutulur adlı yazıyı okumanızı öneririz.
Kinney Risk Analizi Nasıl Yapılır ?
Fine Kinney yönteminde risklerin derecelendirilmesi, risklerin ortaya çıkma olasılığı, tehlikeye maruz kalma sıklığı ve oluşturduğu etkinin sayısal değerlerinin çarpımı ile yapılır. Yani kısaca risk; olasılık, sıklık ve etki değerlerinin çarpımıdır.
Risk = Olasılık x Sıklık x Etki
Risk değerinin hesaplanması ve risklerin sınıflandırılması için olasılık tablosu, etki tablosu, frekans tablosu ve risk derecelendirme tablosu kullanılmalıdır.
Olasılık Derecelendirme Tablosu
| OLASILIK | PUAN |
|---|---|
| Neredeyse İmkansız | 0,1 |
| Pratik Olarak İmkansız | 0,2 |
| Mümkün Ancak Beklenmeyen | 0,5 |
| Mümkün Ancak Düşük İhtimal | 1 |
| Mümkün | 3 |
| Oldukça Mümkün | 6 |
| Kesin, Beklenir | 10 |
Yöntemde belirtilen olasılık değerleri ile tespit ettiğimiz risklerin eşleştirilmesi çok önemlidir. Bunun için eğer varsa geçmiş kaza kayıtları incelenmeli ve çalışanların görüşleri alınmalıdır.
Sıklık Derecelendirme Tablosu
| SIKLIK | PUAN |
|---|---|
| Çok Seyrek (Yılda bir veya daha az) | 0,5 |
| Seyrek (Yılda birkaç defa) | 1 |
| Nadiren (Ayda bir veya birkaç defa) | 2 |
| Ara Sıra (Haftada bir veya birkaç defa) | 3 |
| Sık (Günde bir veya birkaç defa) | 6 |
| Sürekli (Saatte birkaç defa) | 10 |
Fine kinney yönteminde sıklık veya frekans, tehlikeden etkileneceği düşünülen kişilerin zaman içinde tehlikeye maruz kalma sayısını ifade eden bir değerdir. Kinney yöntemini matris yönteminden ayıran en büyük özellik sıklık değeridir.
Etki Derecelendirme Tablosu
| ŞİDDET | PUAN |
|---|---|
| Ramak Kala – Çevresel Zarar Yok | 1 |
| Küçük Hasar, Yaralanma, İlkyardım – Sınırlı Çevresel Etki | 3 |
| Önemli Hasar, Yaralanma, Tıbbi Tedavi- Geniş Çevresel Etki | 7 |
| Kalıcı Hasar, Sakatlık, Uzun Süreli Tedavi – Önemli Çevresel Etki | 15 |
| Ölüm – Ciddi Çevresel Etki | 40 |
| Birden Fazla Ölüm – Çevresel Felaket | 100 |
Fine kinney yönteminde etki derecelendirmesi kişilerin, iş yerinin veya çevrenin etkilenme derecesine göre düzenlenmiştir. Etkiler değerlendirilirken bir olay sonrasında oluşabilecek en büyük etki düşünülmelidir.
Risk Değeri Tablosu
| RİSK DEĞERİ | RİSK SINIFLANDIRMASI |
|---|---|
| 20’den az | Önemsiz Risk – Kabul Edilebilir |
| 20 – 70’den az | Olası Risk – Gözetim Altında Tutulmalıdır |
| 70 – 200’den az | Önemli Risk – Uzun Dönemde İyileştirilmelidir |
| 200 – 400’den az | Ciddi Risk – Kısa Sürede İyileştirilmelidir |
| 400’den fazla | Kabul Edilemez Risk – İyileşene Kadar İşe Ara Verilmelidir |
Olasılık, sıklık ve şiddet değerlerini kullanarak hesapladığımız risk değeri sonucuna göre alınacak önlemlerin öncelik sırası belirlenmelidir.
Fine kinney yöntemi ile risk analizi yaparken riske maruz kalan kişiler, riske maruz kalma ilişkileri, önlemlerin alınma imkanları, güvenlik önlemlerinin sürekli olması ve güvenlik önlemlerinin güvenilirliği çok önemlidir.
Fine Kinney Risk Analizi Örneği
Yukarıda anlatılan kavramların daha iyi anlaşılabilmesi için bir örnek risk değerlendirmesi yaparsak;
Mekan: Çay Ocağı
Mevcut Durum: Görselde bir çay kazanı ve çay ocağında çalışan personel görmektesiniz. Mevcut çay ocağı teknik olarak doğru çalışmaktadır ancak kullanımdan dolayı kaynar su tehlikesi vardır.
Tehlike: Kaynar Su
Risk: Çalışanın Elini Yakması
Olasılık: Çalışanın su kaynatma, çay demleme ve çay koyma işleri sırasında elini yakması mümkündür. Olasılık değeri olarak gözlemlere göre mümkün = 3 veya mümkün ancak düşük ihtimal = 1 değeri verilebilir.
Sıklık: Çalışan kaynar suyun oluşturduğu tehlikelere her gün defalarca maruz kalıyor. Bu nedenle sık = 6 değeri verilmesi doğru olacaktır.
Şiddet: Kaynar suyun dökülmesi sonucunda el ve kolda yanıklar oluşması olasıdır. Kaynar su yanıkları çoğunlukla 1. derece yanık olup ilkyardım ile tedavi edilebilir. Bu nedenle etki veya şiddet değeri olarak Küçük Hasar, Yaralanma, İlkyardım = 3 seçilebilir.
Risk Değeri: Belirlediğimiz tüm değerleri kullanarak Olasılık x Sıklık x Şiddet yani 3 x 6 x 3 = 54 risk değeri buluruz. 54 risk değeri Olası Risk – Gözetim Altında Tutulmalıdır olarak belirlendiği için bu riskle ilgili fiziki bir önlem alma ihtiyacı yoktur ancak çalışanın durumu sürekli gözetim altında tutulmalı, eğitim ve bilgilendirmeler düzenli olarak yapılmalıdır.
Çay kazanının basınç ayarında bir arıza olması veya kazanın su sızdırması gibi başka teknik yetersizlik durumu söz konusu olsaydı, kaynar su yanığı olasılığı ve şiddeti muhtemelen artacak ve dolayısıyla risk değeri de artacaktı.
Riskleri belirtmek için aşağıdaki gibi örnek bir tablo oluşturabilirsiniz.
Tavsiye Yazı: Fine Kinney Risk Analizi Örnekleri
Bu içerik İsgnedir.com yazarı tarafından oluşturulmuştur. İsgnedir.com`un belirtmiş olduğu “İçerik Kullanım İzinleri”ne bağlı kalmak kaydıyla kullanabilirsiniz.