Güvenlik iklimi kavramı ilk defa İsrail’li profesör Dov Zohar tarafından 1980 yılında kullanmıştır. Zohar’a göre güvenlik iklimi, çalışanların işyerlerindeki çalışma ortamları hakkında paylaştıkları temel algıların bir özetidir. Daha sonra yapılan çalışmalarla güvenlik iklimine dair tanımların sayısı da artmıştır.
Başka bir tanımda “çalışanların güvenlik uygulamaları hususunda yöneticilerinden ödül ve destek aldıklarını düşündükleri örgüt iklimi” olarak ifade edilmiştir.
Başka bir tanıma göre ise “güvenlik iklimi; güvenlik politikası, güvenlik prosedürleri ve güvenlik uygulamalarının çalışanlar tarafından nasıl algılandığı ile ilgilidir.”
Görüldüğü gibi güvenlik iklimine dair çok farklı tanımlar bulunmaktadır. Ancak tüm tanımların buluştuğu ortak payda, güvenlik ikliminin çalışanların güvenlik algıları üzerinde yoğunlaşmış olmasıdır.
Buradan hareketle güvenlik iklimi için kısaca, çalışma ortamında güvenliğe dair genel tutum, kanaat, algı ve davranışlar sonucu meydana gelen atmosferdir denilebilir.
Güvenlik Kültürü ve Güvenlik İklimi Arasındaki Fark
İş güvenliği kültürü ve güvenlik iklimi, tanım olarak birbirine çok yakın olsa da temelde birbiri ile neden sonuç ilişkisi içinde bulunan kavramlardır. Birçok araştırmacı tarafından birbirinin yerine de kullanıldığı çalışmalar mevcuttur.
Güvenlik kültürü, çalışanların değerleri, tutumları, yeterlilikleri ve davranış kalıplarının bütünü olarak ifade edilebilir.
Tavsiye Yazı: Güvenlik Kültürü Nedir?
Güvenlik iklimi ise çalışanların ve işverenlerin sahip olduğu değer, tutum ve davranışların işletmede meydana getirdiği doğal atmosferdir.
Tanımlardan yola çıkarak güvenlik kültürü ile güvenlik iklimi arasındaki farkları ifade etmeye çalışırsak; iş güvenliği kültürü daha derin ve daha uzun sürede değiştiğini ancak güvenlik ikliminin daha hızlı değişebileceğini söylemek mümkündür.
Güvenlik kültürü, yönetimsel veya organizasyonel değişimlere karşı hızlı tepki göstermezken güvenlik iklimi bu tür değişimlerden daha hızlı etkilenir.
Daha farklı bir bakış açısı ile bakarsak, güvenlik iklimi algılar ile ilgilidir. Güvenlik kültürü ise kabuller, anlamlar ve inanışlar ile ilgilidir.
Güvenlik İkliminin Önemi
Yapılan bazı araştırmalar, işyerini güvenli olarak algılayan çalışanların işyerini tehlikeli olarak algılayanlara göre daha az iş kazası ile karşılaştıklarını göstermektedir. Bu sonuç aynı zamanda güvenli işyerlerinde daha az kaza olması sonucuyla da örtüşmektedir.
Benzer şekilde işyerini güvenli bulan çalışanların işyerlerinden kaynaklanan endişe ve stres düzeylerinin düşük olduğu, daha az sayıda işyeri kaynaklı çevresel risklere maruz kaldıkları ifade edilmiştir.
Görüldüğü gibi algısal olan bu sonuçlar güvenlik ikliminin çalışanların performansı ve iş kazaları üzerindeki olumlu etkisini göstermektedir.
Ayrıca olumlu iş güvenliği ikliminin sağlanmasında işyeri yöneticilerinin konuya olan ilgisi ve çabaları büyük önem
taşımaktadır. Bu kapsamda yöneticilerin iş güvenliği faaliyetlerine katılmaları, çalışanlara iş güvenliği eğitim programları sağlamaları, iş güvenliği hususlarını sürekli vurgulamaları ve kaza sonrası yapılan çalışmaların problem çözme odaklı olması konusundaki destekleri önem taşımaktadır.
Güvenlik İklimini Etkileyen Faktörler
İşyerinde güvenlik iklimini oluşturan ve etkileyen çok sayıda birbiriyle bağlantılı veya bağımsız etken vardır. Ancak genel olarak birkaç başlık altında toplamak gerekirse, bunlar;
- İş sağlığı ve güvenliği için ayrılan kaynaklar,
- Kaza ve ramak kala olay raporlamaları,
- Organizasyonel taahhüt,
- İş güvenliğini sağlama amaçlı davranışlar,
- İş sağlığı ve güvenliği inancı,
- Uygulanabilir prosedürler,
Bu içerik İsgnedir.com yazarı tarafından oluşturulmuştur. İsgnedir.com`un belirtmiş olduğu “İçerik Kullanım İzinleri”ne bağlı kalmak kaydıyla kullanabilirsiniz.