Elektrik panoları, hem işyerlerinde hem de evlerde elektrik hattının dağıtımının yapıldığı alanlardır. Yapıları itibariyle elektrik panolarında basit priz, düğme veya sigorta kutularından daha fazla riskli alan bulunur.
Elektrik panolarında alınacak iş güvenliği önlemleri, hem pano ile çalışanlar için hem de elektrik tesisatının genel güvenliği için son derece önemlidir.
Elektrik panoları genellikle kullanım amaçlarına göre kompanzasyon panosu, aydınlatma panosu, kumanda panosu gibi isimlerle adlandırılır. Ancak temelde her biri elektrik panosu olup aynı şekilde önlemler alınması gereklidir.
İzolasyon Önlemleri
Elektrik dendiğinde şüphesiz en büyük risk elektrik çarpması riski olarak kabul edilir. 220 Volt gerilim bulunan bir elektrik panosunda insanın elektriğe temas etmesi halinde ölüm kaçınılmazdır. Bu nedenle her ne şekilde olursa olsun elektriğe temas edecek noktaların olmaması gereklidir.
Elektrik panolarında elektrik akımının geçtiği tüm bölümler izole edilmiş olmalıdır. Bu izolasyon işleminin çeşitli yolları vardır. Örneğin kabloların dışı izole malzeme ile kaplı olurken baraların bulunduğu alan şeffaf pvc malzeme ile kapatılabilir.
İzolasyonda temel prensip, elektrik akımının geçtiği tüm alanların koruma altında olmasıdır.
Elektrik çarpması sistematiğinden yola çıkarak çarpılma ihtimali olan kişinin toprak ile bağını keserek çarpılma önlenebilir. Bu nedenle bütün elektrik panolarının önünde yalıtkan paspas bulunmalıdır.
Elektrik çarpmasını önlemek için kaçak akım rölesi olmalıdır.
Elektrik panoları yetkisiz veya bilgisiz kişilerin müdahale etmesini önlemek amacıyla sürekli olarak kapalı ve kilitli olmalıdır. Panolar sadece gerektiğinde açılmalı, açıldığında elektrik akımı kesilerek kilitleme prosedürü uygulanmalıdır.
Elektrik panosunun sorumlusunun bilgileri, pano üzerinde herkesin göreceği şekilde yer almalıdır.
Pano üzerinde mutlaka uyarı levhaları ve uyarı etiketleri bulunmalıdır.
Yangın Önlemleri
Elektrik panoları, yangın tehlikesi bulunan alanlardır. Çoğunlukla insanlardan uzak alanlarda bulunan elektrik panolarında çıkabilecek yangınlar çok geç fark edilebilir. Bu süre içinde yangın tamamen yayılmış ve artık kontrol edilemez hale gelecektir.
Yangını kaynağında önlemek için temel önlemlerden birisi 300 mA’lık kaçak akım rölesi kullanmaktır. Ayrıca pano kapağı gibi elektrik olmayan tüm alanların da gövde topraklaması yapılmalıdır.
Elektriksel olarak mühendislik prensiplerine uygun olarak tasarlanan panolarda ısınmayı önlemek amacıyla soğutma sistemleri kullanılmalıdır. Özellikle sıcak alanlarda soğutma ve havalandırma sistemleri çok önemlidir.
Yangın güvenliği anlamında mutlaka uygun yangın söndürme sistemi bulunmalıdır. Elektrik yangınları, ilk kıvılcımın çıkmasından itibaren katı madde veya metal yangınına dönüşürler. Dolayısıyla yangını otomatik olarak algılayıp devreye giren yangın söndürme sistemleri tercih edilmelidir.
Yeni teknoloji ürünlerinden aerosol gazlı söndürücüler de elektrik panolarında yangın güvenliği amacıyla kullanılabilir.
Panoların su tesisatlarının yakınında bulunmaması, bu basma riski alanlardan uzak olması yangın güvenliği açısından önemlidir.
Bakım ve Muayeneler
Elektrik panoları yılda en az 1 defa yetkili muayene kuruluşları tarafından muayene edilmiş olmalıdır. Bu muayenelerde elektrik panosunun sağlık ve güvenliği yönünden uygunluğu test edilmektedir. Muayene sonucunda tespit edilen eksiklikler en kısa sürede giderilmelidir.
Muayene haricinde elektrik panolarının düzenli bakım ve temizliği yapılmalıdır. Bakım ve temizlik işleri mutlaka elektrik konusunda bilgili, mesleki yeterlilik belgesi olan kişiler tarafından yapılmalıdır.
Bakım ve muayene sırasında elektrik çarpmasına karşı özel olarak üretilmiş kişisel koruyucu donanım kullanılmalıdır.
Elektrik panolarına ıslak el veya ıslak kıyafetler ile müdahale edilmemelidir.
Panoların üzerinde kaç volt olduğuna dair uyarıcı levhalar olmalıdır.
Bu içerik İsgnedir.com yazarı tarafından oluşturulmuştur. İsgnedir.com`un belirtmiş olduğu “İçerik Kullanım İzinleri”ne bağlı kalmak kaydıyla kullanabilirsiniz.