Yüksekte çalışma, iş güvenliği literatüründe sınırları net olarak çizilemeyen konuların başında gelir. Ülkemizdeki mevzuatlar veya uluslararası standartlar, hangi koşullarda yapılan çalışmaların yüksekte çalışma olduğunu belirtmez. Düşme sonucunda yaralanma ihtimali bulunan her nokta için “yüksek” demek mümkündür. bunun gibi seviye farklı bulunan ve düşme sonucu zarar görme ihtimali olan alanlarda yapılan çalışmalara da yüksekte çalışma diyebiliriz.
Önleyici iş sağlığı ve güvenliği yaklaşımına göre bu tür tehlikeler barındıran işlerde görevli kişilerin mutlaka eğitim alması gereklidir. Yasal düzenlemeler de benzer şekildedir.
Dolayısıyla yüksekte çalışma yapan tüm çalışanların yüksekte çalışma eğitimi alması gerekir.
Yüksekte Çalışma Eğitiminin Mevzuattaki Yeri
Türkiye’de her yıl yaklaşık 500 bin iş kazası gerçekleşiyor ve yaklaşık 2 bin kişi iş kazalarında hayatını kaybediyor. Bu iş kazalarının önemli bir bölümü sektör farkı olmaksızın yüksekten düşme şeklinde gerçekleşmektedir. Örneğin cam silerken merdivenden düşmek de bir yüksekten düşme iş kazasıdır.
OSHA tarafından yapılan istatistiklere göre 3 metreden daha yukarıdan düşen kişilerin yaklaşık %80’i ilgili kazalarda hayatını kaybetmektedir.
6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu’nun 17. maddesi ve Çalışanların İş Sağlığı ve Güvenliği Eğitimlerinin Usul ve Esasları Hakkında Yönetmeliği’nin 5. maddesine göre; işverenler, çalışanların iş sağlığı ve güvenliği eğitimlerini almasını sağlamakla yükümlüdür.
Ayrıca Yapı İşlerinde İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetmeliği ve Kişisel Koruyucu Donanımların (KKD) İşyerlerinde Kullanılması Hakkında Yönetmelik gereği yüksekte çalışan kişilerin yüksekte çalışma eğitimi alması şarttır.
Yüksekte Çalışma Eğitimi Hakkında Genel Bilgiler
Yüksekte çalışma veya yüksekte güvenli çalışma eğitimi adı ile verilen eğitimlerin genel amacı, yüksek kabul edilebilecek her türlü çalışma sırasında temel prensiplerin anlatılarak yüksekte çalışma ekipmanlarının doğru kullanımı ve mevcut tehlike ve risklere karşı farkındalık oluşturmaktır.
Yüksekte çalışma eğitimleri genelde iki gün olarak planlanır ve 1 gün teorik 1 gün de uygulamalı eğitim şeklinde uygulanır.
Yüksekte çalışma eğitimine katılan kişilerin yüksekte yapılan işlerde güvenli bir şekilde çalışmalarını tamamlamaları için gerekli olan çalışma yöntemleri konusunda bilgilenmeleri beklenir.
Yüksekte çalışma eğitimi işyeri tehlike sınıfı ile bağımsız olarak her iş yerinin ihtiyaçlarına uygun olarak tasarlanmalıdır.
Yüksekte çalışma eğitimi sonunda yazılı sınav yapılarak başarılı olan katılımcılara yüksekte çalışma eğitimi sertifikası verilir.
Düzenlenen eğitimler belgelendirilir ve bu belgelerin kopyaları iş güvenliği klasörü içinde saklanır. Eğitim sonrası düzenlenecek belgede, eğitime katılan kişinin adı, soyadı, görev unvanı, eğitimin konusu, süresi, eğitimi verenin adı, soyadı, görev unvanı, imzası ve eğitimin tarihi yer alır.
Yüksekte Çalışma Eğitimi Kim Tarafından Verilir
Yüksekte çalışma eğitimi mesleki eğitim kapsamında verilmesi gereken bir eğitim değildir. Çalışanların İş Sağlığı ve Güvenliği Eğitimlerinin Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik, bu tür eğitimlerin uzmanlık alanları da dikkate alınmak koşuluyla işyerinde görevlendirilmiş iş güvenliği uzmanları tarafından verilebileceğini ifade eder.
Yani eğer yüksekte çalışma konusunda bilgisi varsa iş güvenliği uzmanı bu eğitimi verebilir. Ancak iş güvenliği prensipleri gereği yüksekte çalışma eğitimi verecek kişilerin bu konuda yetkin olmaları gerekir. Bu yetkinliği sağlamanın yolu da yüksekte çalışma eğitici eğitimi almış olmaktır. Irata sertifikası, sprat belgesi gibi eğitimleri almak bu konuda yeterlilik kabul edilir.
Ancak tekrar etmekte fayda var, bu sertifikalara sahip olmasa bile işyerinde görevli iş güvenliği uzmanı yüksekte çalışma eğitimi verebilir.
Yüksekte Çalışma Eğitim İçeriği
Yüksekte çalışma eğitimleri, genel olarak katılımcıların yüksekte çalışma kavramını daha iyi anlamaları ve yüksekte yapılan çalışmalardaki tehlikelerin farkına varmalarını amaçlar. Bu doğrultuda genel olarak yüksekte çalışma eğitimi aşağıdaki konuları içerir.
- Yüksekte Çalışma ile ilgili tanımlar
- Tehlike ve Risk kavramları
- Düşme durdurma sistemleri
- Emniyet alma kuralları
- Toplu korunma uygulamaları ve kişisel koruyucu donanımlar
- Kişisel koruyucu donanımların kontrol ve bakımı
- Merdiven, iskele ve platformlarda güvenli çalışma uygulamaları
- Sık kullanılan düğüm çeşitleri
- Askıda kalma şoku ve süresi
- Askıda kalan kişiyi kurtarma yöntemleri
Bu konuları gerektiği şekilde anlayan kişiler yüksekte çalışma yaparken güvenli bir şekilde çalışabilirler.
Bu içerik İsgnedir.com yazarı tarafından oluşturulmuştur. İsgnedir.com`un belirtmiş olduğu “İçerik Kullanım İzinleri”ne bağlı kalmak kaydıyla kullanabilirsiniz.